งานปีใหม่ม้งแห่งเดียวในภาคอีสานที่บ้านตูบค้อ อ.ด่านซ้าย

วันที่ 30 ธันวาคม 67 ที่ลานเอนกประสงค์บ้านตูบค้อ ต.กกสะทอน อ.ด่านซ้าย จ.เลย นายธวัชชัย เนียมศิริ นายก อบจ.เลย เป็นประธานเปิดงานปีใหม่ม้ง แห่งเดียวในภาคอีสาน โดยมีนายธนายุทธ ใยแก้ว นายอำเภอด่านซ้าย จ.เลย พร้อมมีหัวหน้าส่วนราชการ พี่น้องชาวม้ง นักท่องเที่ยว มาร่วมงานจำนวนมาก

ชาวม้ง บ้านตูบค้อ เดิมอาศัยอยู่บ้านภูขี้เถ้า หมู่ 6 ต.กกสะทอน อ.ด่านซ้าย จ.เลย เนื่องจากสมัยก่อนตั้งอยู่บนภูขี้เถ้าเพราะอพยพมาจากประเทศลาว พ.ศ.2522 ซึ่งก่อนหน้านั้นชาวบ้านตูบค้ออยู่ในป่า หลังจากลัทธิคอมมิวนิสต์ เข้ามาแทรกแซง ประมาณปี 2525 มีการต่อสู้กับทางราชการทหาร ต่อสู้อยู่กว่า 10 ปี จึงออกมอบตัวแล้วย้ายมาอยู่ที่หมู่บ้านตูบค้อในปัจจุบัน แต่อยู่ในนิคมชาวเขา ซึ่งอยู่ในเขตอุทยานแห่งชาติภูหินร่องกล้า ทางการจึงให้ย้ายเข้ามาอยู่ที่นี่เมื่อปี พ.ศ.2523 เปลี่ยนชื่อเป็น บ้านตูบค้อ หมู่ 6 และได้สัญชาติไทยทุกคน ตามนโยบาย 66/23 ชาวม้งต้องระหกระเหินย้ายถิ่นฐานตามคำสั่งของทางการ เนื่องจากการสู้รบและความขัดแย้งทางการเมืองของคนไทยในประเทศ ความมั่นคงของชาวม้งต้องขึ้นอยู่กับความมั่นคงของรัฐบาล แต่ละยุคแต่ละสมัย มาจนบัดนี้ชาวม้งทุกคนที่นี่ มีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น และมีความสำนึกในบุญคุณ ที่ให้แผ่นดินอยู่ แต่ก็ไม่ลืมรากเง้าของตนเอง

ทั้งนี้ ประเพณีขึ้นปีใหม่ของชาวม้ง ซึ่งถือว่าเป็นประเพณีสำคัญของชาวม้งบ้านตูบค้อ ชุมชนกกสะทอน จังหวัดเลย โดยจะจัดในช่วง ตรงกับขึ้น 1 ค่ำ เดือน 2 ส่วนใหญ่จะอยู่ในระหว่างเดือนธันวาคม-มกราคมของทุกปี ซึ่งประเพณีปีใหม่ของชาวม้งถือได้ว่าเป็นประเพณีที่สำคัญของชนเผ่า เพราะเป็นการพบปะกันระหว่างกลุ่มญาติ มีประเพณีขอพรจากสิ่งศักดิ์สิทธิ์และผู้อาวุโส เป็นวันที่หนุ่มๆ สาวๆ ในหมู่บ้านจะได้เลือกคู่ มีการจัดการแข่งขันกีฬาประเพณีและการละเล่นต่างๆ เช่น ลูกข่าง ลูกช่วง หนุ่มสาวในหมู่บ้านจะได้เลือกคู่ครองอีกด้วย เรียกว่ารักใครชอบใครก็ชัดเจนงานนี้แหละ